Hieronder vind je een verslag dat Henk heeft geschreven over onze kajaktocht met de KVU in Noorwegen; Juni 2023
Met zijn toestemming heb ik het verslag hier gepubliceerd.
Meer informatie, zoals de gevaren route en kampeerplekken, vind je in het verslag "5 kajakkers in Noorwegen - 2023"
Storm op zee
2/ 3 juli ’23, Skagerrak/ Noordzee, vroeg in de avond.
Aan boord van Romantica, ferry van Kristiansand naar Emden. Vijf leden van Kano Vereniging Uitgeest zitten aan het avondbuffet als de “captain from the bridge” de passagiers waarschuwt voor een “Bumpy Crossing”. We eten een bescheiden maaltijd, vooral niet te zwaar en haasten ons naar de hutten, waar we zo rustig mogelijk plat op de bedden blijven liggen.
Bij windkracht negen met golven van 4 á 5 meter hoog kunnen we zeeziekte ter nauwer nood vermijden. In de loop van de nacht wordt het geslinger en gebonk iets minder als het schip op de hoogte van de Deense kust komt en kunnen we zelfs nog een paar uur slapen voordat het tijd is voor het ontbijt, dat we ons uitstekend laten smaken. De vriendelijke omroepstem die uit de luidsprekers tot ons komt spreekt de hoop uit dat wij, de passagiers, een prettige overtocht hebben gehad. Deze tekst lokt een hatelijk lachsalvo uit hetgeen gezien de omstandigheden wel begrijpelijk is.
Bij een stevige kop koffie blikken we met veel genoegen terug op onze tiendaagse “expeditie” met zee kano’s langs de kust van Noorwegen, grofweg tussen Grimstad en het noordelijker gelegen eiland Sandᴓja. Van tevoren was er geen vast vaarplan gemaakt; we zouden rondzwerven en op mooie plekjes kamperen en vooral genieten van de natuur in dit deel van Scandinavië. Eerdere tochten gingen o.a. naar de Duitse wadden, Rügen, Denemarken en Zweden, ook in dit gebied zijn we eerder geweest. En omdat René alle geschikte plekken om te kamperen en water te halen in kaart heeft gebracht hoeven we nooit lang te zoeken. Dat gaat overigens niet altijd helemaal goed, maar daarover later.
Wij, dat zijn Jos, Kasper, René, Theo en de schrijver van dit stukje, moesten bij ons vertrek uit Uitgeest helaas afscheid nemen van het zesde groepslid, Dick, die had moeten besluiten om deze keer niet mee te gaan. Na een vlotte oversteek rijden we met drie auto’s van Kristanssand naar Fevik, waar een mooi strand is om te vertrekken voor een meerdaagse kajaktocht en waar de auto’s veilig kunnen worden achtergelaten. Het inpakken van de boten is zo langzamerhand routine. Een volledig beladen zeekajak weegt, inclusief uitrusting, water en voedsel voor meerdere dagen ongeveer tachtig kilo. Let wel, zónder de bemanning! Daarom dragen we steeds met vier man een kajak naar het water, met behulp van twee draagbanden voorzien van toggles.
Speedboten en poepdozen
En wat is het dan heerlijk om weer op zee te zijn. Vriendelijke golfjes, helder water, zacht briesje in de rug, fijne kameraden, en de vrijheid van het open water. Omdat het door de autorit en het inpakken al vrij laat is geworden varen we deze eerste dag maar een kleine 15 km. naar een recreatiestrand op Gjesᴓja, niet ver van Arendal, voor onze eerste overnachting. Ik sleep graag een lijntje achter me aan tijdens het varen en heb een nieuw klein kunstvisje aangeschaft. Het is vrij snel raak: een mooie geep, die even later voor zes man een kleine snack oplevert. Theo heeft voor dit doel altijd de koekenpan en het gasstel bij de hand en Jos is “chef-kok”. Het is weekend en er zijn opvallend veel snelle motorboten op het water, die onze natuurbeleving wel een beetje geweld aan doen. Noorwegen is een zeer welvarend land en dit is een relatief dicht bevolkte regio. Dat wordt ook weerspiegeld door de vele luxe vakantiewoningen die we op de eilanden voor de kust aantreffen. Toch ook wel vaak een lust voor het oog, dat wel. Ze staan op jaloersmakende plekjes, met eigen aanlegsteiger of mini-jachthaven. Ondanks dat is er voldoende plek voor de wat avontuurlijker aangelegde recreant, zoals wij. Op veel plekken is het toegestaan om vrij te kamperen en dan is er vaak een eenvoudig zelf composterend toilet (zeg maar poepdoos) aanwezig. Nota bene zelfs met een rol w.c.papier. Je afval kun je simpelweg kwijt in een van de vele containers die bij de openbare aanlegsteigers voor pleziervaart staan opgesteld. In mijn ogen toch wat te veel luxe, maar dat kan natuurlijk in zo’n druk gebied niet anders. En het is altijd nog een stuk rustiger en ruimer en avontuurlijker dan de Friese Meren!
Kajak te koop
Het weer blijft voorlopig goed en we ontbijten de volgende ochtend op ons gemak in de zon en pakken de spullen in. Toch nog even zoeken waar alles het beste past in de krappe compartimenten. Onze eerste zorg vandaag is de watervoorraad. We streven er steeds naar om voor minimaal twee dagen water bij ons te hebben. Een klein eindje naar het zuiden ligt Merdᴓ, eveneens een populair recreatiestrand waar we bij een kraantje alle waterflessen, -zakken en camel backs kunnen vullen. Vanaf nu gaat het richting Noord. Slecht nieuws: Theo meldt dat de zak rode wijn lek is geraakt! Het goede nieuws is dat die dus snel op moet. Het is een heel eind varen naar de pauzeplek die we voor die dag hebben uitgekozen: Tromᴓ. Helaas krijg ik steeds meer last van een oude heupblessure, ik roep zelfs dat ik mijn kajak te koop zal aanbieden. Dit is echt niet leuk meer. Dan biedt Jos aan om mij te masseren! Door mijn ervaring met fysiotherapie weet ik precies welke plekken hij onder handen moet nemen. Het is een ware verademing. Bovendien weet René nog een heel goede Yoga-oefening en zowaar: die hele middag vaar ik vrijwel zonder pijn. Ik hoef nog niet mijn bootje te verkopen, en ach, je krijgt er toch geen cent meer voor! Die avond als de tenten staan op Buᴓya is het tijd voor wat wij traditioneel “acclimatiseren” zijn gaan noemen, het drankje dat we nuttigen zodra de tenten zijn opgezet. Deze avond is dat uiteraard de rode wijn, waarvan nog voldoende is gered om vijf mannen rijkelijk te voorzien. Dit is overigens voor ons een bekende plek want enkele jaren geleden hebben we hier gepauzeerd en omdat het een zeer zonnige dag was is er toen met een luide knal een van de bandjes van een kanokarretje geploft. Het leek of er op ons werd geschoten. Gelukkig had René toen “toevallig” een reservebandje bij zich. Inmiddels hebben we allemaal antiplofbandjes. We eten pannenkoeken met spek en stroop. In de baai zwemt trots moeder zaagbek met haar schattige pulletjes die al kunnen duiken als de beste. Helemaal donker wordt het in deze streken niet in juni, dus we gaan later naar bed dan goed voor ons is.
Oude mannen en goede Port
26 juni, maandag. Er wordt regen verwacht later op de dag en er is kans op onweer, dus staan we vroeg op, 6.00 uur, om nog droog te kunnen inpakken. We zetten koers naar Kilsund, binnendoor via Eikelandsfjorden omdat we het weer niet kunnen vertrouwen vandaag. Vlak voor Kilsund kunnen we nog net droog koffie drinken en wat eten. Donkere wolken nemen bezit van de laatste stukjes blauwe hemel en als we onder de grote brug doorvaren beginnen de druppels zilveren belletjes op het water te maken. En de wind wordt vlagerig, goed dat we hebben besloten om in de luwte te blijven. Kort na elkaar vang ik nog twee makrelen die ik tijdens een korte drijfpauze schoon maak. Het is nu geen aantrekkelijk idee om ergens aan land te gaan. De lucht ziet er dreigend uit en even later begint het te onweren. Het is gelukkig ver weg en we besluiten om door te varen. Na een paar uur waterballet begint de vermoeidheid toe te slaan, dus zoeken we een van tevoren gemarkeerd kampeerplekje op. Nu blijkt dan toch dat de informatie misschien verouderd is, of wij stellen hogere eisen, dat kan natuurlijk ook. Hoe dan ook, deze plek is zo moeilijk bereikbaar met de kajak dat we verder trekken. Maar ook bij de twee volgende locaties kan prima met een jacht worden aangelegd, maar onmogelijk met een kano. Opgeven is uiteraard geen optie dus we zoeken verder en het blijft maar regenen. Op zulke momenten is het belangrijk om het moreel hoog te houden. Dat lukt door regelmatig te inventariseren hoe het met ieder van ons gaat en door met de nodige humor naar onze situatie te kijken, als het ware van een afstandje: vijf “oude” kerels in zeekano’s die zo nodig avonturen moeten beleven, terwijl ze ook op de Glamping of in een luxe camper/ caravan hadden kunnen zitten! Kasper blijft onder alle omstandigheden opgewekt en Jos is nog steeds in voor een grapje. Theo en René houden zich bezig met de navigatie zodat we precies weten waar we zijn. En als de nood het hoogst is…… we vinden ten oosten van het eiland Sandᴓya een klein eilandje, Hägomene, waar we wel even moeten puzzelen om vier tentjes te kunnen plaatsen, maar waar we tijdens het acclimatiseren vrijwel een hele fles Port soldaat maken, wat wel enigszins beschamend is en de kostelijke drank geen eer aan doet. We kunnen eindelijk de natte zooi uittrekken en duiken de tenten in. En zie daar: de regen stopt en zo kunnen we toch nog vis bakken en een lekker souper bereiden.
Besluitvorming
Ook de volgende dag is het nog regenachtig maar we zijn net op tijd klaar met inpakken. Uit voorzorg gaat weer het neopreen pak aan want in buien zal het nog behoorlijk fris worden. Als het later die ochtend nog wat opklaart stoppen we bij een diepe baai, die eindigt bij een soort dijkje van grote steenblokken. Daar kunnen we zelfs even in de zon opwarmen en ons brood opeten. Jos doet een after-lunch-nap in het gras waarbij hij goed oplet om niet in aanraking te komen met de berenklauw die al een eind op weg is om dit gehele veldje te koloniseren. De titel “Invasieve exoot” is duidelijk op zijn plaats. Nu volgt uitvoerig overleg. We voorzien namelijk dat in het gebied ten noorden van hier vrij weinig geschikte overnachtingsplekken zullen zijn. Daarom lijkt het beter om nu weer wat meer naar het zuiden te koersen, wat ons ook meer speling geeft om nog wat rond te zwerven voor we weer naar de auto’s moeten.
Dit blijkt later een gunstig besluit te zijn geweest, maar daarover straks meer.
22 km. verder zijn we terug op de plek waar we een paar dagen geleden hebben geluncht, Tromlingene. Het is een groot natuurreservaat/ recreatiegebied waar het opvallend vlak en uitgestrekt is, bijna savanne-achtig. Met name de onderwaterwereld moet er bijzonder zijn, met koudwater-koralen en zeldzame vissen, schaaldieren en wieren. Er is ruimte te over en vanaf een lange steiger kunnen we in het frisse heldere water duiken. Een paar motorjachtjes met jongelui leggen aan en het wordt er een vrolijke boel. Gelukkig blijven ze niet de hele avond.
Game Changer
Dan krijgt René helaas een droevig bericht: zijn oom, voor wie hij en zijn vrouw mantelzorg verrichtten, is overleden. We zijn nu blij dat we alweer op weg naar het startpunt zijn, al is het nog de vraag of we eerder terug moeten gaan. Er is intensief contact met het thuisfront. Gelukkig is hier overal uitstekend bereik voor telefoon en internet. Het weer is prachtig en de wind houdt zich koest. We hebben een zeer ontspannen nachtrust en gaan, ondanks het slechte nieuws, welgemoed op weg naar Merdᴓ om water in te slaan voor de volgende etappe. Het wordt daar een zeer lange pauze met uitvoerig overleg. We zitten rond een picknicktafel terwijl René druk aan het telefoneren is. We nemen de tijd voor besluitvorming. Met algemene stemmen wordt een voorstel aangenomen om onze terugreis om te boeken zodat we twee dagen eerder thuis zullen zijn. Dat geeft René de tijd om mee te helpen met het regelen van de uitvaart. En tenslotte hebben we al een heel fijne week achter de rug en eerder naar huis heeft ook voordelen.
Grondwerk
Hoe lekker het ook is op Merdᴓ, er moet wel gevaren worden! Maar in de loop van de middag trekt de wind weer behoorlijk aan. Van een vorige tocht herinnert René zich een plek die in de luwte ligt en waar we mogelijk vier tenten kwijt kunnen. Dat valt wel wat tegen. Als we met enige moeite vijf kajaks tussen de rotsen door naar een strandje van grauw nat zand hebben weten te manoeuvreren ontdekken we dat er diverse grote stenen moeten worden verwijderd en enkele kuilen moeten worden opgevuld om de tenten te kunnen opzetten. Maar met vereende krachten slaagt ook deze ingreep glansrijk en kunnen we onze aandacht richten op het acclimatiseren en het bereiden van de avondmaaltijd. Dat wordt een combinatie van expeditie maaltijden en verse ingrediënten die uit diverse luiken tevoorschijn komen. Altijd weer een verrassing. Voor de volgende dag wordt een mooie route uitgestippeld naar Ytre Malᴓya, via Gjessᴓya waar de auto’s staan, omdat we daar enkele uitrustingstukken willen achterlaten en lunchen. Jammer genoeg begint het weer flink te regenen. De vissen bijten beter als het regent en ik vang een stuk of zes flinke vissen, geep, makreel en koolvis. De laatste soort is minder populair omdat ze wat papperig wordt tijdens het bakken, al is de smaak niet verkeerd. Het bakken doen we deze keer onder een grote tarp op het inmiddels totaal verlaten strand. Slechts een dame met een hond waagt zich, al pootjebadend in zee. We krijgen het ondanks de gebakken vis toch aardig koud, dus blijven we niet langer dan nodig is om flink te eten en verse hete koffie te zetten. Het is nu nog maar zes kilometer naar Ytre Malᴓya, door René omgedoopt tot Poepeiland, omdat hij er eens getuige van was dat een man met een boot hier aanlegde om met emmers en plastic tonnen de latrine te legen. We moeten een groot aantal schapenkeutels opruimen voordat we de tentjes kunnen opzetten. Voor dit doel staat er een metalen grashark in een speciale standaard. Wat een service toch weer! Maar wij gebruiken liever onze peddels om de keutels ver weg te schieten, soms “per ongeluk” een metgezel rakend. Die avond moeten we eten in de regen. Niets aan te doen. Zoals elke avond sluiten we af met “slaapthee” volgens beproefd recept van Jos, waarvan het voornaamste ingrediënt volgens mij Jamaica Rum is!
Dan is het 30 juni, en prachtig zonnig weer, wel met een harde wind. We maken eerst maar eens een mooie wandeling rond dit mooie eiland. Vanaf de hoge punten hebben we een indrukwekkend uitzicht op de talloze rotsachtige eilanden in de omgeving. Wat een heerlijk gebied om rond te zwerven met een kano! Bij wijze van uitdaging kiezen we ervoor om, ondanks de stevige wind (ruim 6 Bft) te starten aan de loefzijde. We spelen met de opspattende golven. Eenmaal om de punt van het eiland gaat het met een noodgang voor de wind richting Gjesᴓya, waar we al om half vier voet aan land zetten. Nu is het een drukte van belang waar we de vorige dag nog zielig in de regen onder een tarpje zaten. Tussen de badgasten door sjouwen we onze bootjes naar de auto’s, waar het uitpakken begint. Maar dan: een van de auto’s wil niet starten. Eerst wordt een garage in de buurt gebeld, maar voordat een monteur ter plaatse is kan deze alweer afgebeld omdat Theo er met de startkabels en de Touran van Jos leven in heeft kunnen blazen. 
Wat een verschil met de vorige avonden, als er op de camping bij Arendal gekampeerd moet worden, op een veld achter de enorme campers. Het is een zonnige, maar frisse avond. Het diner bestaat uit Chili con Carne met als dessert geflambeerde appel met kaneel en bruine suiker. We maken plannen om de volgende dag Tredestrand met zijn vele boekwinkeltjes te bezoeken. Jammer dat het in de middag weer gaat regenen. Maar we zijn gewend om mee te bewegen met het weer, dus zoeken we onze toevlucht in een Grieks restaurant waar een voortreffelijke tournedos wordt geserveerd. Alleen komt de vegetariër in ons midden er bekaaid vanaf met een weinig indrukwekkende salade. Het bier is, als altijd in Noorwegen, lekker maar duur. Omgerekend ongeveer € 10 per glas, maar dan wel een groot glas. Later zitten we op de totaal verregende camping onder een enorme partytent naast de receptie, vanwaar wij rechtstreeks naar onze tentjes vertrekken voor een lange en ontspannen nacht.
Onze laatste dag in Noorwegen brengen we door in het charmante Lillesand, waar we jaren geleden al eens aan land zijn gekomen tijdens een van onze vorige kanotochten. We vallen met de neus in de boter: het is groot feest om de zomervakantie te vieren en overal staan kraampjes met snuisterijen, kleding en lekker eten. We kiezen op het grote marktplein een Thaïs tentje uit, waar we heerlijk smullen en tegelijk een boeddhistisch meditatiecentrum steunen. De dames achter de balie hebben de grootste pret, de stemming zit er goed in. Zittend op een muurtje aan de kade laten we het gezellige feestgedruis aan ons voorbij trekken. Een peutertje speelt onverstoorbaar op het kleine strandje waar ooit onze kajaks lagen. Het leven is mooi, zelfs als er een donker randje is vanwege een sterfgeval in de familie van een van ons.
Aan alles komt een eind, dat is een onverdraaglijk cliché, maar ik kan het niet anders zeggen. De boot naar Emden zal niet wachten en we moeten op tijd zijn voor het inchecken in de haven van Kristiansand. En daar ligt ze weer: de Romantica, van Holland Norway Lines, een nieuwe maatschappij die nog wat kinderziektes ondervindt. De bedoeling was om vanuit de Eemshaven te vertrekken, maar omdat de maatschappij nog geen eigen dock heeft moest men uitwijken. Dat zal ook wel goed komen, want de lijn is nu al zeer populair en het toerisme naar Noorwegen en Zweden zal vast toenemen, zeker als de hitterecords in het warme Zuiden blijven sneuvelen.
Henk, met medewerking van René, Jos, Theo, Kasper. Foto’s van de deelnemers.
Foto's en films van deze tocht