Koersvastheid en wendbaarheid vonden Willen Molengraaff en ik belangrijke eigenschappen voor een zeekajak. We hebben er daarom veel over gediscussieerd en kennis verzameld bij het testen van zeekajaks.
Koersvastheid en wendbaarheid
Deze beide begrippen zijn nauw met elkaar verbonden. Simpel gezegd zal een koersvaste zeekajak minder wendbaar zijn dan een wendbare kajak. Omgekeerd geld dat ook. Toch is daar wel een uitzondering op: sommige koersvaste kajaks zijn wel wendbaar als ze goed opgekant worden. Er zijn een aantal aspecten die allemaal tegelijk invloed hebben op de koersvastheid en wendbaarheid:
1. de kiellijn of rocker
De vorm van de kiellijn (of rocker / Engelse term) van de kajak: als de kiellijn recht is zegt men dat de kajak weinig rocker heeft. Is de kiellijn sterk gebogen dat zegt men dat de kajak veel rocker heeft.
Hoe minder rocker: hoe koersvaster en minder wendbaar
Hoe meer rocker: hoe wendbaarder en hoe minder koersvast
Hoe minder rocker: hoe koersvaster en minder wendbaar
Hoe meer rocker: hoe wendbaarder en hoe minder koersvast
2. De lengte van de kajak
Hoe langer de kajak is hoe koersvaster deze kan zijn. Alhoewel de andere aspecten dit wel kunnen beïnvloeden. Kijk maar naar zeer wendbare kajak's uit andere disciplines: polo en slalom kajak's zijn allemaal kort. Nog andere disciplines waarin men met kajak's stunt zijn zelfs extreem kort. Allemaal kajak's die zeer wendbaar moeten zijn
3. De vorm qua bovenaanzicht
Je kunt de kajak's indelen in 3 vormen qua bovenaanzicht:
Bedenk daarbij dat er van zeekajak's géén (of maar weinig) voorbeelden zijn van extreme ontwerpen met deze twee vormen.
De verschillen zijn dus maar klein. Je moet ze vooral zien in combinatie met alle andere design aspecten.
Maar inderdaad: we hebben wel waargenomen dat het met een Swedeform-kajak, die we hebben getest in een zee waar de golven van achter kwamen, lastig was om koers te houden.
De eigenaars van zo'n kajak bevestigen dat wel, maar zijn daar inmiddels aan gewend of hebben zo hun trucjes bedacht om ermee om te gaan.
- Svedeform heeft breedste punt achter het zitje (gemeten tov midden van de waterlijn)
Van deze vorm is bekend dat deze iets sneller is dan Fishform of symmetrisch.
Deze vorm is wat minder koersvast. Door het plattere achterschip blaast de wind de achterkant eerder weg dan het smallere voorschip. Ze loeven dus gemakkelijk op.
Extremere vormen hiervan (zoals bij wedstrijd kajak's) hebben een roer nodig. Zonder roer zijn deze best lastig te varen. - Fishform heeft breedste punt voor het middelpunt (van de waterlijn)
Deze vorm geeft een iets betere koersvastheid. - Symmetrisch
Dit is duidelijk: het breedste punt ligt in het midden.
Bedenk daarbij dat er van zeekajak's géén (of maar weinig) voorbeelden zijn van extreme ontwerpen met deze twee vormen.
De verschillen zijn dus maar klein. Je moet ze vooral zien in combinatie met alle andere design aspecten.
Maar inderdaad: we hebben wel waargenomen dat het met een Swedeform-kajak, die we hebben getest in een zee waar de golven van achter kwamen, lastig was om koers te houden.
De eigenaars van zo'n kajak bevestigen dat wel, maar zijn daar inmiddels aan gewend of hebben zo hun trucjes bedacht om ermee om te gaan.
4. De vorm qua dwarsdoorsnede
Een kajak met een V-bodem is koersvaster dan een kajak met een ronde of vlakke bodem5. De vorm qua lengte-aanzicht
Dit aspect is nauw verweven met het aspect de "lengte van de kajak". Alleen gaat het hier om de lengte van de waterlijn in verhouding tot de totale lengte van de zeekajak.
voorbeeld met integrale scheg
voorbeeld met lange waterlijn
Een zeekajak met een integrale scheg of een zeekajak met een zeer lange waterlijn die doorloopt tot aan de achterpunt, die daardoor hoekig wordt, zal koersvaster zijn dan een kajak met de karakteristieke vorm van een zeekajak met lang oplopende voor- en achter steven.
Deze vormen hebben ook nadelen (ja alles is toch een compromis !) , maar daar is bij afvallen al over gesproken.
voorbeeld met integrale scheg
voorbeeld met lange waterlijn
Een zeekajak met een integrale scheg of een zeekajak met een zeer lange waterlijn die doorloopt tot aan de achterpunt, die daardoor hoekig wordt, zal koersvaster zijn dan een kajak met de karakteristieke vorm van een zeekajak met lang oplopende voor- en achter steven.
Deze vormen hebben ook nadelen (ja alles is toch een compromis !) , maar daar is bij afvallen al over gesproken.
6. effect van opkanten op de wendbaarheid
Door te kanten til je bij veel kajak's de boeg en achtersteven iets uit het water. De mate waarin is afhankelijk van de vorm van de kajak. Daardoor wordt de waterlijn korter en zal de kajak makkelijker draaien. De kajak is in die stand dus wendbaarder.
Dit werkt het best als er geen golven staan.
Als er wel golven staan werkt dit minder goed en kan het best zijn dat je de kajak als minder wendbaar ervaart.
Dat komt omdat hier ook de stabiliteit als factor invloed heeft: als de kajak minder stabiel is en je evenwichtsgevoel is nog niet zo goed OF je hebt zwaar weer, dan durf of kan je minder opkanten en ben je dus minder wendbaar. Heb je daarentegen een stabiele kajak dan kan je waarschijnlijk verder opkanten zodat je nog best redelijk wendbaar bent.
Een kajak met knikspant vorm zoals een Eskimokajak of een kajak met scherpe kimmen of kimmen met slechts een kleine afronding, reageert meestal heel erg goed op opkanten.
Dit werkt het best als er geen golven staan.
Als er wel golven staan werkt dit minder goed en kan het best zijn dat je de kajak als minder wendbaar ervaart.
Dat komt omdat hier ook de stabiliteit als factor invloed heeft: als de kajak minder stabiel is en je evenwichtsgevoel is nog niet zo goed OF je hebt zwaar weer, dan durf of kan je minder opkanten en ben je dus minder wendbaar. Heb je daarentegen een stabiele kajak dan kan je waarschijnlijk verder opkanten zodat je nog best redelijk wendbaar bent.
Een kajak met knikspant vorm zoals een Eskimokajak of een kajak met scherpe kimmen of kimmen met slechts een kleine afronding, reageert meestal heel erg goed op opkanten.Wat is prettig: koersvast of wendbaar
Of een zeer koersvaste kajak een voordeel is voor de kajakker?
Zo op het eerste gezicht zou je zeggen dat koersvast prima is: lekker makkelijk.
Volgens mij kun je daarover van mening verschillen. Ik kom daarop nog terug.
Voor wie is koersvast of wendbaar geschikt.
Een heel koersvaste kajak is misschien niet zo geschikt voor een beginner omdat deze in zo'n kajak goed moet kunnen opkanten en boogslagen moet maken. Iets wat niet elke beginner al kan
Of een zeer koersvaste kajak een voordeel is voor de kajakker?
Zo op het eerste gezicht zou je zeggen dat koersvast prima is: lekker makkelijk.
Volgens mij kun je daarover van mening verschillen. Ik kom daarop nog terug.
Voor wie is koersvast of wendbaar geschikt.
Een heel koersvaste kajak is misschien niet zo geschikt voor een beginner omdat deze in zo'n kajak goed moet kunnen opkanten en boogslagen moet maken. Iets wat niet elke beginner al kan